Δύο καταπληκτικά φυτά που βελτιώνουν τη μνήμη, τη μάθηση, την εξυπνάδα κ' το άγχος

Έχετε ακούσει για τα μύρτιλλα; 

Τη ροδιόλα; 

Είναι σίγουρο, πως κάποια στιγμή λόγω των καταπληκτικών ιδιοτήτων τους και των αποτελεσμάτων τους, θα τα ακούσετε και ίσως τα δοκιμάσετε. 

Οι ιδιότητές τους έχουν εκπλήξει πολλούς ειδικούς...

1) Blueberries (μύρτιλλα)

Τα μύρτιλλα (blueberries) Vaccinianmyrtillus ή Μυρτύδιο το κοινό ή Φύγγια, θα τα σηναντήσουμε στον Όλυμπο μέσα στα δάση και γενικά στα βουνά της Β. Ελλάδος. Είναι ξαδέλφια του ρεικιού και φυτρώνουν σε χερσότοπους, σχηματίζοντας τεράστιες αποικίες σε εδάφη πλούσια σε πυρίτιο. 

Έχουν στρογγυλούς καρπούς, πράσινους στην αρχή που κοκκινίζουν αργότερα για να γίνουν μαυροκόκκινοι σαν ωριμάσουν. 

Γιατί οι πιλότοι των αεροπλάνων στην Αγγλία (RAF) από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ή οι οδηγοί τηςFormula 1 παίρνουν μύρτιλλα; 
Μα για τη βελτίωση της όρασής τους. 

Τα μύρτιλλα έχουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ανθοκυανοσίδες (πάνω από 15) που σταματούν τη σκουριά (οξείδωση), αυξάνουν την παροχή οξυγόνου ιδίως στα τριχοειδή αγγεία του ματιού, ενώ σταματούν τις εκφυλιστικές αλλοιώσεις που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Ο καταρράκτης, η μυωπία, η υπερένταση των ματιών, παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, κιρσοί και φλεβίτιδα, διαβήτης, πορφύρα και λοιπά είναι οι παθήσεις που δίνουν τα μύρτιλλα μεγάλη βοήθεια.

Πρόσφατες όμως εξελίξεις στη νευροεπιστήμη (επιστήμη του εγκεφάλου) εξέπληξαν ακόμα και τους πιο ειδικούς επιστήμονες. Τα μύρτιλλα επισκεύασαν το μηχανισμό του εγκεφάλου στα πειραματόζωα. Ο ειδικός για τον εγκέφαλο Δρ. Τζέιμς Τζόζεφ του Πανεπιστημίου Ταφτς, σε πειράματα που χρηματοδότησε το Υπουργείο Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, έδειξε πως τα πειραματόζωα λειτουργούσαν σα να ήταν νέα και άλλα σα να ήταν στη μέση ηλικία. Σημειωτέον, η επιστήμη μέχρι σήμερα δηλώνει σε όλους τους τόνους, πως τα κύτταρα του εγκεφάλου δεν αναγεννιούνται. Τα κύτταρα του συκωτιού μπορούν να επιδιορθωθούν, τα κύτταρα του εγκεφάλου ποτέ. Τι έγινε λοιπόν με τον Δρ. Τζόζεφ; Δημοσιογράφος του CNNτον ρώτησε, πως αστειεύεται ακούγοντας τη διαπίστωσή του. Κατάλαβε τη σημασία της ανακάλυψης για μια σειρά παθήσεων όπως το Αλτσχάϊμερ, Πάρκινσον κ.λπ. Πιο συγκεκριμένα, εξέθεσε νευρώνες (εγκεφαλικά κύτταρα) σε μια τοξική ουσία που προκαλεί σοβαρές βλάβες σε αυτούς, πήρε έπειτα τα κατεστραμμένα κύτταρα και τους έβαλε μύρτιλλα. Η τοξικότητα είχε εξαφανισθεί. “Καμιά ουσία δεν ξέρουμε μέχρι τώρα που μπορεί να ανατρέφει κινητικές, συμπεριφορικές και γνωστικές βλάβες που έχουν προκληθεί λόγω γήρατος. Ήταν εκπληκτικό παρά το γεγονός πως ερευνώ το θέμα εδώ και 25 χρόνια” δήλωσε ο Δρ. Τζόζεφ (1), (2), (3), (4). Καταλαβαίνετε τι σημαίνουν αυτές οι ανακαλύψεις για τους μαθητές, για τους ασθενείς με Αλτσχάϊμερ  και άλλες περιπτώσεις ασθενειών. Ο Δρ. Τζόζεφ πειραματίστηκε και με άλλα τρόφιμα όπως φράουλες, σπανάκι, χυμό σταφυλιού, καρύδια που κι αυτά έδειξαν αξιοσημείωτες αντιοξειδωτικές ικανότητες.

Μόνο όμως τα μύρτιλλα κατάφεραν να ανατρέψουν τις καταστροφές στο συντονισμό και την ισορροπία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί τέτοιου είδους προβλήματα όταν εμφανίζονται, δεν έχει η επιστήμη έως τώρα γνωστό τρόπο να τα αντιστρέψει. Τα πράγματα όμως δεν σταματούν εδώ. Στο περιοδικό FreeRadical Biology and Medicine (1/8/2008) (5) η καθηγήτρια Κλερ Γουλιαμς του Πανεπιστημίου Redding στην Αγγλία εξέτασε τις επιδράσεις των μύρτιλλων στα πειραματόζωα. Με διατροφή 12 εβδομάδων είχαμε βελτίωση της μνήμης τους με παράλληλη αναίρεση των βλαβών στον εγκέφαλο. Η βελτίωση άρχισε ήδη μετά από 3 εβδομάδες διατροφής με μύρτιλλα και με παράλληλη αύξηση του BDNF(Brain Derived Neurotrophic Factor) εγκεφαλικός νευροτροφικός παράγοντας. Η βελτίωση της μνήμης συνοδευόνταν με παράλληλη αύξηση του BDNF. O BDNF βοηθά τα εγκεφαλικά κύτταρα να ζουν περισσότερο καιπαίζει ρόλο στη δημιουργία νέων νευρικών κυττάρων από ορισμένα τρόφιμα όπως τα μύρτιλλα και τη σωματική άσκηση. Η αύξηση του BDNF στον εγκέφαλο προστατεύει από την άνοια, λόγω της αύξησης της διάρκειας ζωής των νευρώνων. Η νευρογέννεση, η δημιουργία νέων νευρικών κυττάρων, μέλλει να αποδειχθεί και με νέα πειράματα, μιας και ακόμα βρίσκεται υπό διερεύνηση. ΟBDNF και τα μύρτιλλα κατέχουν μέχρι στιγμής τα σκήπτρα στη θεωρία της νευρογέννεσης.

Πού μπορούμε να βρούμε μύρτιλλα στην Ελλάδα;

Μέχρι να συμφωνήσουν όλοι οι επιστήμονες για τα μύρτιλλα, ίσως περάσουν χρόνια. Ας κοιτάξουμε την πράξη. Γιατί τα παίρνουν οι πιλότοι στα πολεμικά αεροπλάνα που κοστίζουν εκατομμύρια ευρώ; Γιατί οι οδηγοί στην Formula 1; Γιατί έρχονται οι ξένοι και παίρνουν τα άγρια μύρτιλλα από τα βουνά της Ελλάδος; Φυσικά εμείς δεν τα ξέρουμε και δεν τα μαζεύουμε. Έπειτα τα πουλούν σε εμάς συσκευασμένα. Στην ορεινή Μακεδονία και Όλυμπο φθάνουν από Αμερική ειδικοί επιστήμονες να μαζέψουν μύρτιλλα. Προτείνω να δοκιμάσετε μύρτιλλα χωρίς ζάχαρη, με €4 περίπου. Πωλείται στα μαγαζιά βιολογικών προϊόντων. Επίσης από €6 - €9 υπάρχει ρόφημα μύρτιλλο. Ειδικά για παιδιά που κουράζονται τα μάτια τους, ηλικιωμένους με προβλήματα μνήμης, τα μύρτιλλα είναι φθηνά και αποτελεσματικά. Θαυματουργό φάρμακο για τον εγκέφαλο!

2) Rhodiola (ροδιόλα)

Ίσως να είναι ο βασιλιάς των φυτών που καταπολεμά το στρες. Καταπληκτικά αποτελέσματα. Φοβερό, δυνατό, ελιξήριο, προσαρμογόνο, χωρίς παρενέργειες είναι μερικές φτωχές λέξεις για να περιγράψουν αυτό το φυτό. Ερωτευμένοι που ανησυχείτε, πατεράδες με έγνοιες, γονείς που ανησυχείτε για τα παιδιά σας, παιδιά που δεν διαβάζετε όσο και να φωνάζουν οι γονείς σας, γυναίκες που βασανίζεστε από προβλήματα οικονομικής φύσεως ή και από άλλες γυναίκες, εσείς οι απελπισμένοι, οι καταπονημένοι άνθρωποι από την ζωή, πιείτε τη μαγική ροδιόλα, που θα σας αναζωογονήσει, θα σας φέρει στα συγκαλά σας και θα σας δώσει τη χαρά της ζωής ακόμα και στους πιο μελαγχολικούς.

Παιδιά με εξετάσεις που κτυπά η καρδούλα σας και ιδρώνουν τα χέρια σας, πονά πότε το κεφάλι και πότε η πλάτη, πάρτε τη ροδιόλα να ανακουφιστούν αμέσως τα συμπτώματά σας, να διαβάζετε συνέχεια και να έχετε αντοχή. Rhodiola. Με αποτελέσματα στον εγκέφαλο. Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι βελτιώνει την ικανότητα συγκέντρωσης, ιδίως, όταν είμαστε κουρασμένοι. Σε ένα τεστ διόρθωσης λαθών κειμένου, όσοι το έπαιρναν μείωσαν τα λάθη τους κατά 88%. Το επαναλαμβάνω. 88%. Βοηθά επίσης τον εγκέφαλο να παράγει σεροτονίνη που είναι ο βασικός νευροδιαβιβαστής της χαράς. Εσείς οι γονείς και οι δάσκαλοι που ανησυχείτε για το επίπεδο των ορθογραφικών λαθών των παιδιών, για τα παιδιά που έχουν διάσπαση προσοχής και δεν προσέχουν στο μάθημα, για την αυξανόμενη κούραση και την άνοδο των ορμονών του στρες, κορτιζόλη και ανδρεναλίνη, πάρτε ροδιόλα.

Τι κάνει αυτό το φανταστικό φυτό; Τι είναι το ροδιόλα;
Γνωστό σαν χρυσή ρίζα μεγαλώνει στις ψυχρές περιοχές του κόσμου, γνωστό από χρόνια στη Ρωσία (Σιβηρία), Σουηδία, Ισλανδία, Άλπεις και αλλού, χρησιμοποιούνταν από τους κοσμοναύτες και τους αθλητές στη Ρωσία για δύναμη, αντοχή και νοητική οξύτητα. Οι Ρώσοι ηγέτες και οι Βίκινγκς γνωστοί για την μεγάλη τους αντοχή έπαιραν μεγάλες δόσεις ροδιόλα. Ήταν το μυστικό τους. Στη Σιβηρία πιστεύεται πως το φυτό φέρνει γονιμότητα και γι' αυτό τα νέα Σιβηριανά ζευγάρια παίρνουν σαν δώρο ρίζες του φυτού. 
Το φυτό ρυθμίζει τέλεια το στρες επηρεάζοντας τα επίπεδα της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης και της νορεπινεφρίνης νευροδιαβιβαστές που βρίσκονται σε διαφορετικές δομές του εγκεφάλου. 
Η σεροτονίνη, η ορμόνη της χαράς αυξάνεται και αυτό οφείλεται στην αναστολή της ΜΑΟ (Μονοαμινοξιδάσης) που εμποδίζεται από την Ροδιόλα. 
Σε μια μελέτη σε 128 άτομα που υπέφεραν από κατάθλιψη το 65% παρουσίασε μεγάλη μείωση ή τέλεια εξαφάνιση των συμπτωμάτων. Η ορμόνη του στρες κορτιζόλη ρυθμίζεται με τη ροδιόλα. Ενισχύει επίσης το ΑΤΡ (είναι το κυτταρικό καύσιμο γνωστό ως αδενοσίνη τριφοσφάτη) το οποίο το κύτταρα το χρησιμοποιούν σαν ενέργεια. Σε μια διπλή τυφλή τυχαιοποιημένη μελέτη που έγινε από το Υπουργείο Υγείας στη Μόσχα σε 161 υγιή άτομα μετρήθηκε η νοητική ικανότητα για εργασία σε αντίθεση με στρεσογόνους παράγοντες ακι τη νκούραση. Υπάρχουν δύο δόσεις. Μία κανονική και άλλη μία 50% ψηλότερη. Η ηλικία των 161 ατόμων ήταν από 19 έως 21 ετών. Η μελέτη έδειξε ένα έντονο αποτέλεσμα στη κούραση, όπως μετρήθηκε συμφωνα με διάφορους δείκτες. Όσοι κατανάλωναν ροδιόλα ήταν ακούραστοι σε σύγκριση με το placebo group(είχαν πάρει εικονική ουσία). Η διαφορά ήταν στατιστικά πολύ συμαντική (6). Σε μια άλλη μελέτη πάλι στη Μόσχα από τον Αμπίντωφ μετρήθηκε το ΑΤΡ περιεχόμενο στα μιτοχόνδρια (τα εργοστάσια ενέργειας του κυττάρου) σκελετικών μυών μετά από εξαντλητικό κολύμπι σε πειραματόζωα. Βρέθηκε ότι η ροδιόλα ενεργοποίησε τη σύνθεση και την επανασύνθεση του ΑΤΡ στα μιτοχόνδρια και διήγερε πολύ την διαδικασία αποκατάστασης μετά την έντονη άσκηση. Αυτό μεταφράζεται σε λιγότερη κούραση και είναι πολύ σημαντικό για τους αθλητές και τους σημερινούς κουρασμένους ανθρώπους ιδίως όμως για τους μαθητές που κουράζονται σκληρά κατά τη διάρκεια των εξετάσεων και της καθημερινής μελέτης (7).

Σε άλλη μελέτη στο Βέλγιο ο Ντεμπόκ έδειξε σε διπλή τυφλή μελέτη, πως η ροδιόλα βελτίωσε την αντοχή, την ικανότητα, την προσοχή, το χρόνο αντίδρασης μετά από την λήψη συσκευάσματος 4 εβδομάδων (8). Στην ιατρική σχολή Ατζου της Κορέας, ο Mook Jung δοκίμασε τη ροδιόλα για το Αλτσχάϊμερ και βρήκε σημαντικά αποτελέσματα για την προστασία των ασθενών από το Β αμυλοειδέςin vitro (9).

Σε μία άλλη ανθρώπινη μελέτη από 128 άτομα η ροδιόλα ανακούφισε την κούραση, την ευερεθιστικότητα, τον περισπασμό, τον πονοκέφαλο και την αδυναμία στο 64% των περιπτώσεων. Σε άλλη μελέτη είχαμε χορήγηση 2-3 εβδομάδων πριν τις εξετάσεις. Το απόσταγμα της ροδιόλας, βελτίωσε την ποιότητα και τη διάρκεια του διαβάσματος των υποψηφίων και κατήργησε την κούραση. Οι μαθητές είχαν γενική ευεξία, σημαντικές βελτιώσεις στη νοητική κούραση, καλύτερους τελικούς βαθμούς και σωματική δύναμη (10), (11).

Προσωπική μαρτυρία. Καλές οι μελέτες, αλλά καλύτερη είναι η προσωπική παρατήρηση και πράξη. Καταθέτω τη δική μου μαρτυρία για τη ροδιόλα. Είχα μία περίπτωση παιδιού της Ε' Δημοτικού με διάσπαση της προσοχής και τελείως ανορθόγραφο. Έκανε 30-40 λάθη στην έκθεση. Δεν ήταν μαθήτρια μου. Όταν δοκίμασε ροδιόλα μέσα σε 15 ημέρες τα λάθη στην έκθεση έγιναν 2-3. Καταπλητικό! Οι γονείς της και εγώ δεν το περιμέναμε. Μετά από λίγους μήνες διέκοψε την ροδιόλα και επανήλθε στην προηγούμενη κατάσταση. “Δεν θα την κόψουμε ποτέ ξανά” ήταν η δήλωση της μητέρας της σε μένα. Η ροδιόλα είναι η θεραπεία της Αλεξίας για την ανορθογραφίας της. Έμεινα έκπληκτος. Άλλο να τα διαβάζεις και άλλο να τα βλέπεις στη διδακτική πράξη. Εαν έγραφα τις περιπτώσεις νευρωτικών, αγχωτικών και κουρασμένων ανθρώπων που έχουν δει μεγάλη βελτίωση με τη Ροδιόλα, θα γέμιζα ολόκληρο βιβλίο. Μόνο αν τη δοκιμάσετε, θα καταλάβετε τι δυνατό φυτό είναι η ροδιόλα.

Παρενέργειες – Πόσο κοστίζει

Η ροδιόλα δεν έχει παρενέργειες. Το μόνο που χρειάζεται, επειδή θα δώσει δύναμη, αντοχή και αντίσταση στο στρες, είναι να μην την πάρουμε το βράδυ,  γιατί υπάρχει περίπτωση να μην κοιμηθούμε λόγω της ενέργειας που παρέχει. Νωρίς το πρωΐ στη μέση του πρωϊνού είναι η καλύτερη ώρα. Αν κάποιος οργανισμός είναι πολύ κουρασμένος μπορεί να παίρνει 2 με 3 χάπια την ημέρα.  Στην αρχή πάντοτε ένα μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη δόση. Κοστίζει περίπου €30 τα 60 χάπια. Το κόστος είναι ελάχιστο μπροστά στα οφέλη που προσφέρει. Δεν συνίσταται σε άτομα με διπολική διαταραχή.

Σε τι άλλο χρησιμεύει η ροδιόλα

Έχουν αναφερθεί σε έρευνες τα εξής αποτελέσματα: μεγάλη βελτίωση έως τέλεια εξαφάνιση πονοκεφάλων, θεραπεία πονοκεφάλων που οφείλονται στο στρες, δυσκολίες στον ύπνο που οφείλονται στο στρες ενώ επίσης έχει λιποδιαλυτικές ικανότητες (αδυνατίζει). Επιπλέον, βελτιώνει την αμηνόροια (απουσία περιόδου στις γυναίκες). Αν υπάρχει στρες και εμποδίζεται η εγκυμοσύνη, υπάρχει μελέτη που δείχνει πως από 25 γυναίκες που δεν συνελάμβαναν λόγω στρες, οι 11 συνέλαβαν με ροδιόλα σε διάστημα μερικών μηνών από τη λήψη της. Τα κλασικά φάρμακα που έπαιρναν για εξωσωματική δεν τους έκαναν τίποτα. Η ροδιόλα φέρνει εγκυμοσύνες σε άτεκνους (12), (13).

Συμπέρασμα

Ένα από τα μεγαλύτερα πράγματα που κάνει η ροδιόλα είναι πως βελτιώνει τις νοητικές και σωματικές επιδόσεις. Αν σήμερα η Ελλάδα καταναλώνει 85 εκατομμύρια κουτιά σε ψυχοφάρμακα με τεράστιες παρενέργειες, σημαίνει πως το 70% περίπου του πληθυσμού τα χρησιμοποιεί. Σημαίνει επίσης, πως έχει το 70% περίπου του πληθυσμού έχει έντονο στρες, αγχώδη ζωή, ανήσυχο ύπνο,  νοητικές και σωματικές διαταραχές. Η ροδιόλα είναι μία από τις ακίνδυνες και φθηνές λύσεις του προβλήματος. Τα 85 εκατομμύρια κουτιά με ψυχοφάρμακα φανερώνουν πως και τα παιδιά έχουν έντονο στρες λόγω των γρήγορων ρυθμών της σημερινής ζωής. Φροντιστήρια, βαθμοθηρία, γλώσσες, τηλεόραση, βία δημιουργούν αγχωτικές καταστάσεις στα παιδιά. Το σίγουρο είναι ένα. Αν δοκιμάσουν τα μύρτιλλα και την ροδιόλα για διάστημα μερικών μηνών, δεν θα τα εγκαταλείψουν ποτέ ξανά.

ΠΗΓΗ

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ