Το Τραγούδι της Ημέρας- '' Το Αγριολούλουδο '' Πυθαγόρας-Χρ.Νικολόπουλος-Στ.Καζαντζίδης

                                

Το «αγριολούλουδο» της έριδος

Νικολόπουλος εναντίον Καζαντζίδη ή μια πλούσια φλέβα χρυσού στις αίθουσες των δικαστηρίων

Κωδικός τίτλου: 0000297 . Ονομα τίτλου: Αγριολούλουδο (Το). Περιγραφή δικαιούχου: Καζαντζίδης Στυλιανός (Χαραλάμπους) 0,0%, Νικολόπουλος Χρήστος - Χριστόδουλος 25%, Πυθαγόρας Παπασταματίου 50%, εκκρεμείς διανομές 25%. Ημερομηνία: 27.11.97. Μια τυπική εγγραφή ­ όπως χιλιάδες άλλες ­ στα μηχανογραφικά δελτία της εταιρείας ΑΕΠΙ που εισπράττει τα δικαιώματα των συνθετών και των στιχουργών από τις δισκογραφικές εταιρείες, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα κέντρα διασκέδασης κλπ.

Αλλά αυτή η τυπική κατά τα άλλα εγγραφή που αναφέρεται στην κατανομή των ποσοστών των δικαιωμάτων που έχουν οι δημιουργοί του πολύ γνωστού και επιτυχημένου τραγουδιού σηματοδοτεί το τέλος μιας θερμής προσωπικής, σχεδόν οικογενειακής, σχέσης δύο δημιουργών και την αρχή ενός καλλιτεχνικού και οικονομικού δράματος που αναμένεται να εξελιχθεί με αμείωτη ένταση στις δικαστικές αίθουσες.

Μία από τις πολλές πράξεις αυτού του δράματος θα παιχθεί αύριο, Δευτέρα, στην αίθουσα του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών όπου οι δικηγόροι του Στέλιου Καζαντζίδη και του Χρήστου Νικολόπουλου θα έχουν την ευκαιρία για μια γερή προθέρμανση εν όψει του μεγάλου δικαστικού «αγώνα», η έκβαση του οποίου θα επαναβεβαιώσει ή θα ανατρέψει τους «τίτλους ιδιοκτησίας» σε μια αστείρευτη φλέβα χρυσού, που δεν είναι άλλη από τα τραγούδια που έφτιαξαν και καθιέρωσαν στο ευρύ κοινό οι δύο δημιουργοί.



Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στα μηχανογραφικά δελτία και στις εγγραφές τους. Ο Στέλιος Καζαντζίδης για το συγκεκριμένο τραγούδι («Το αγριολούλουδο»), αν και συμμετέχει στη λίστα των δικαιούχων, έχει μηδενικό ποσοστό, δηλαδή ο ίδιος εμφανίζεται να μην έχει δικαιώματα και εξ αυτού του λόγου δεν δικαιούται και ποσοστά από τις πωλήσεις των δίσκων που περιλαμβάνουν αυτό το τραγούδι ή από το ραδιόφωνο, τα κέντρα και τις συναυλίες όπου παίζεται και ακούγεται αυτό το τραγούδι. Από την πίτα των δικαιωμάτων αυτού του τραγουδιού οι κληρονόμοι του στιχουργού Πυθαγόρα δικαιούνται το 50%, ο Χρήστος Νικολόπουλος το 25% και το υπόλοιπο ποσοστό αναφέρεται δίπλα από την ένδειξη «εκκρεμείς διανομές». Τι σημαίνει αυτό; Απλώς ότι ένα μέρος των δικαιωμάτων έχει τεθεί υπό καθεστώς εκκρεμότητας και ότι διενεργείται έλεγχος για την πατρότητά του.

Αν ανατρέξουμε στις ίδιες λίστες περίπου ένα χρόνο νωρίτερα, θα διαπιστώσουμε ότι η κατανομή ανάμεσα στους δικαιούχους ήταν πολύ διαφορετική: ο Στέλιος Καζαντζίδης και ο Χρήστος Νικολόπουλος μοιράζονταν στη μέση τα ποσοστά του συνθέτη ενώ ο Πυθαγόρας διατηρούσε ακέραιο το ποσοστό του στιχουργού. Η κατανομή αυτή δεν ίσχυε μόνον τον Ιανουάριο του 1997 αλλά από την εποχή που το τραγούδι «χτυπήθηκε» σε δίσκο. Τι άλλαξε, λοιπόν, μέσα σε ένα χρόνο; Πώς και γιατί τα δικαιώματα του Καζαντζίδη «μηδενίστηκαν» και η ένδειξη περί «εκκρεμών διανομών» φιγουράρει στη λίστα των δικαιούχων; Οι απαντήσεις δίνονται μέσα από την ψυχρή παράθεση γεγονότων που συνέβησαν μέσα στο 1997.

Στις 18 Νοεμβρίου 1997 η δισκογραφική εταιρεία Minos - ΕΜΙ, εν όψει της κυκλοφορίας του άλμπουμ τεσσάρων δίσκων με γενικό τίτλο «Στέλιος Καζαντζίδης ­ Τα τραγούδια της ζωής μου Νο 1, 2, 3, 4», αποστέλλει στην ΑΕΠΙ το απαραίτητο «release», δηλαδή τον κατάλογο των δημιουργών - δικαιούχων. Σε αυτόν τον κατάλογο, όπως έχει ενημερώσει τους ενδιαφερομένους η ίδια η ΑΕΠΙ, το όνομα του Καζαντζίδη δεν υπάρχει πουθενά. Για το τραγούδι «Αγριολούλουδο», π.χ., μοναδικός συνθέτης αναφέρεται ο Χρήστος Νικολόπουλος, στιχουργός ο Πυθαγόρας ενώ παρεισφρεί μεταξύ των δικαιούχων δημιουργών και η ένδειξη «CC» (Copyright Control), ένδειξη που, όπως αναφέρεται σε έγγραφο της ΑΕΠΙ, «στη γλώσσα της διεθνούς δισκογραφίας σημαίνει ότι το έργο τελεί υπό καθεστώς εκκρεμότητας λόγω ελέγχου πατρότητας». Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και για άλλα δύο τραγούδια των ίδιων δημιουργών και για άλλο ένα με στιχουργό τον Κώστα Βίρβο. Σύνολο, τέσσερα τραγούδια που βρίσκονται στον δεύτερο δίσκο του άλμπουμ, που κυκλοφορεί την ίδια περίπου στιγμή που ο Καζαντζίδης αρχίζει να διαφημίζει τον νέο προσωπικό δίσκο του από άλλη εταιρεία με συνθέσεις του Τάκη Σούκα.

Η επιλογή της απάλειψης του ονόματος του Καζαντζίδη και η αμφισβήτησή του ως συνδημιουργού των τεσσάρων τραγουδιών σε μια χρονική στιγμή που ο Καζαντζίδης προβάλλει ξανά στη σκηνή της δισκογραφίας μάλλον δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαία κίνηση από την πλευρά της παλαιάς εταιρείας του. Αλλωστε, ο ανταγωνισμός γύρω από το ποιος δικαιούται να «πλασάρει» τραγούδια του Καζαντζίδη στην αγορά και να αξιοποιεί κερδοφόρα το πολυάριθμο κοινό των φανατικών οπαδών του ήταν και συνεχίζει να είναι σκληρός, σχεδόν αμείλικτος, καθώς πέρα από τα όποια σεβαστά οικονομικά οφέλη υπάρχει σε εξέλιξη ένα παιχνίδι ισχύος, εξουσίας και δύναμης ανάμεσα στους ιδιοκτήτες δισκογραφικών εταιρειών και στις παλαιές και νέες «φίρμες» από τον χώρο των συνθετών και των τραγουδιστών. Με απλά λόγια, το ζήτημα δεν είναι απλώς ποιος παίρνει κομμάτι από την πίτα αλλά ποιος έχει και ­ κυρίως ­ ποιος θα εξακολουθήσει να έχει το μαχαίρι για να κόψει και να μοιράσει την πίτα.

Την προηγούμενη άνοιξη, γύρω στα τέλη Μαρτίου, ο συνθέτης Χρήστος Νικολόπουλος με μια εξώδικο δήλωσή του προς τον Στέλιο Καζαντζίδη, η οποία κοινοποιείται ταυτόχρονα προς την ΑΕΠΙ και δύο δισκογραφικές εταιρείες (Minos - ΕΜΙ και Δίσκοι PolyGram), αμφισβητεί το «καθεστώς συνδημιουργίας» τριάντα τραγουδιών της περιόδου 1968-1975, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται αρκετά από τα πιο δημοφιλή λαϊκά τραγούδια όπως το «Νυχτερίδες κι αράχνες», το «Ξεκινήσαμε με όνειρα χρυσά», το «Τώρα μην κλαις», «Το αγριολούλουδο», το «Γυρίζω από τη νύχτα», το «Κάτω από το πουκάμισό μου» και το «Υπάρχω». Ο Χρήστος Νικολόπουλος με την εξώδικο δήλωση επιδιώκει να αναγνωρισθεί ως ο αποκλειστικός συνθέτης αυτών των τραγουδιών και «εις το εξής, όπου γίνεται χρήση αυτών, να αναγράφεται το δικό μου όνομα και μόνο ως συνθέτου και να μου αποδίδονται εις ολόκληρον τα δικαιώματα που προκύπτουν από τη χρήση αυτών».

Η «γομολάστιχα» της ιστορίας έχει πλέον αρχίσει να δουλεύει με εντατικό ρυθμό. Η σχέση μεταξύ του «μαθητή» και του «δασκάλου», του «γιου» και του «πατέρα», του Χρήστου και του Στέλιου, δεν υπάρχει πια. Τριάντα και πλέον χρόνια, «κομμάτια και θρύψαλα». Ο Χρήστος που ως έφηβος μουσικός κατέφθασε με το μπουζούκι του ένα χειμωνιάτικο βράδυ στη θρυλική «Τριάνα του Χειλά» αποφάσισε, αν και με καθυστέρηση δεκαετιών, να κάνει την προσωπική του επανάσταση, ακόμη και αν αυτή εμπεριείχε το αντίτιμο της «πατροκτονίας».

«Οπως άριστα γνωρίζετε, στο διάστημα από το έτος 1968 ως το 1975 σας έχω εκχωρήσει το ήμισυ των δικαιωμάτων μου στα κάτωθι έργα (...), των οποίων είμαι αποκλειστικός συνθέτης ενώ εμφανίζονται να είναι συνδημιουργία μας κατά το ήμισυ έκαστος» αναφέρει ο Χρήστος Νικολόπουλος και συνεχίζει: «Το ανωτέρω έγινε, όπως άριστα γνωρίζετε, για να εκφράσω την ευαρέσκειά μου έναντί σας για τη συμπαράσταση που είχα από τη δική σας πλευρά κατά την αρχή της σταδιοδρομίας μου. Εκτοτε έχει παρέλθει ικανότατο χρονικό διάστημα και υπεραρκετό ώστε να θεωρώ ότι η υποχρέωσή μου αυτή έχει νυν καλυφθεί πλήρως».

Η «γομολάστιχα» συνεχίζει να δουλεύει στον ίδιο ρυθμό. Ο συνθέτης δεν θέλει απλώς να διαγράψει ένα ζωντανό κομμάτι του «παρελθόντος» του αλλά να ξαναγράψει την ιστορία με τους δικούς του όρους, μετά από τριάντα χρόνια, όταν όλες οι ισορροπίες και οι συσχετισμοί δυνάμεων είναι διαφορετικοί καθώς ο Καζαντζίδης δεν έχει πλέον τα ίδια όπλα για να πολεμήσει και ­ γιατί όχι; ­ για να διαπραγματευθεί τη φωνή του και το προσωπικό του πορτοφόλι.

Η πρώτη πρακτική συνέπεια του εξωδίκου του Χρήστου Νικολόπουλου ήταν η απάλειψη του ονόματος του Καζαντζίδη ως συνδημιουργού των τεσσάρων τραγουδιών στο άλμπουμ της Minos - ΕΜΙ και στη συνέχεια το «καθεστώς εκκρεμότητας» που καθιέρωσε η ΑΕΠΙ στις συναλλαγές της με τον Καζαντζίδη. Ο Νικολόπουλος μπορεί να έριξε το σπέρμα της αμφισβήτησης της πατρότητας των τραγουδιών και να θεωρεί ότι έκανε το καθήκον του αλλά τη νύφη σε κάθε περίπτωση καλείται να την πληρώσει για μία ακόμη φορά ο «συμπαραστάτης στην αρχή της σταδιοδρομίας» του. Και αυτό γιατί ο μεν Νικολόπουλος, λόγω δίσκων, εμφανίσεων σε κέντρα κλπ., έχει τους πόρους να αντέξει από την πολύχρονη διατήρηση της εκκρεμότητας αλλά κανένας δεν μπορεί να ισχυρισθεί μετά βεβαιότητος το ίδιο για τον Καζαντζίδη.

«Κι αν χιονίζει και αν βρέχει το αγριολούλουδο αντέχει». Ο Καζαντζίδης εξακολουθεί να δίνει φωνή στην προσωπική και συλλογική «ελπίδα» που κρατά όρθιο ένα «αγριολούλουδο» σε μια αγορά που λύνει τους λογαριασμούς της με εξώδικα και αγωγές.

Το «αγριολούλουδο» της έριδος

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 26/09/2004

Copyright © 2004 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.

ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΑΟΥΣΗΣ

Αλέκος Χρυσόπουλος
http://www.tovima.gr
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ