Οταν η θεραπεία του καρκίνου ήταν "ζήτημα εβδομάδων"

Υπάρχει ένας ψυχολογικός μηχανισμός πασίγνωστος σε όλους. Είναι αυτός που μας έκανε να βαφτίσουμε το νοτιότερο άκρο της Αφρικής Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας (κι όχι Ακρωτήριο Βοήθεια Πνιγόμαστε), να βαφτίσουμε τις Ερινύες Ευμενίδες και τον καρκίνο «επάρατη νόσο» ή «μακρά ασθένεια».

Βλέπετε ο άνθρωπος είχε πάντα ανάγκη τις μάσκες και τα φτιασίδια, προκειμένου να ξεγελάσει τον εαυτό του.

Ο καρκίνος είναι ένα παράξενο πράγμα που, παρά τις αναμφισβήτητες εξελίξεις της θεραπευτικής ιατρικής, εξακολουθεί να αποτελεί έναν πραγματικό μπαμπούλα για ειδήμονες και αδαείς, ένα απαίσιο φάντασμα που απειλεί να ξεπροβάλλει σε ανύποπτο χρόνο μην αφήνοντας κανέναν στο απυρόβλητο.

Οι εξελίξεις της θεραπευτικής ιατρικής είναι πολύ ορατές στα ΜΜΕ και στην περιρρέουσα κοινωνική πραγματικότητα. Αυτό όμως που είναι ελάχιστα ή καθόλου ορατό είναι το ότι σύγχρονη θεραπευτική ιατρική συγκεντρώνει την προσοχή της σε μικρά τμήματα του όλου, χάνοντας τη γενική εικόνα.

Οι γιατροί-ερευνητές αντί να ρωτήσουν γιατί εκδηλώνεται μια πάθηση προτιμούν να καταπιάνονται με την κατανόηση των βιολογικών μηχανισμών που δίνουν απάντηση στο πώς εκδηλώνεται μια πάθηση και προσπαθούν να επέμβουν στη λειτουργία τους. Η προσέγγιση αυτή είναι θεμελιωδώς λανθασμένη.

Και βεβαίως έχει οδηγήσει σε τραγωδίες πολλές από τις οποίες έχουν χαθεί στους λαβύρινθους της ιστορικής μνήμης, καλυμμένες πίσω από πυκνά πέπλα Συλλογικής Αμνησίας.

Χμμ, κάτι λέγαμε για τον καρκίνο προηγουμένως, έτσι;

Ξέρετε ότι κάποτε, όχι πριν και τόοοσο καιρό, η επίσημη ιατρική θεωρούσε πως η Ολοκληρωτική και Τελεσίδικη Κατά Κράτος Νίκη Εναντίον του Καρκίνου ήταν θέμα ελάχιστου χρόνου;

Βραδυνή 10.9.1946

Εντός μιας δεκαετίας λοιπόν θα έρχονταν τα χαρμόσυνα νέα –χάρη στην νεοανακαλυφθείσα ατομική ενέργεια. Δηλαδή μέχρι το 1956 το αργότερο, σωστά; Έτσι λοιπόν είναι λογικό ότι, τέσσερα χρόνια πριν την σημαδιακή χρονολογία της νίκης, η αισιοδοξία είναι έκδηλη.

Βραδυνή 12.9.1952

Και την παραμονή της τελικής νίκης είναι κατάλληλη ώρα για συγκρατημένους πανηγυρισμούς.

Απογευματινή 6.7.1955

Και η χρονιά-σταθμός έφτασε. Η χρονιά αυτή θα γραφόταν με χρυσά γράμματα στο Μεγάλο Βιβλίο της Εποποιίας της Ιατρικής. Στην Ακρόπολι (29.5.1956) διαβάζουμε: «Η αμερικανική ιατρική επιστήμη ευρίσκεται σήμερον εις το κατώφλιον τεσσάρων θριάμβων που θ’ απαλλάξουν πολύ σύντομα τον άνθρωπον από τους μεγαλύτερους σημερινούς εχθρούς του: τον καρκίνον, τα καρδιακά νοσήματα, τας ψυχονευρωτικάς ασθενείας και τα μιασματικά μικρόβια… διάσημοι Αμερικανοί που έως τώρα ήσαν επιφυλακτικοί εις προφητείας, απεφάνθησαν προσφάτως με πεποίθησιν, ότι μέχρι του 1960 αι τέσσαρες ανωτέρω κατηγορίαι ασθενειών που από αιώνων μαστίζουν την ανθρωπότητα θα ευρίσκωνται πλέον υπό πλήρη ιατρικόν έλεγχον».

Ακρόπολις 29.5.1956

Με ένα σμπάρο τέσσερα τρυγόνια δηλαδή. Και το 1956 πέρασε. Το ίδιο και το 1957. Και το 1958 και το 1959. Και το 1960. Τι έγινε βρε παιδιά; Ε, καλά, μπορεί να πέσει κάποιος λιγάκι έξω στις προβλέψεις του. Τι είναι μερικά χρονάκια παραπάνω; Και έρχεται το 1961. Είναι η χρονιά που ο άνθρωπος έχει σπάσει για πρώτη φορά τα δεσμά της Γης. Τώρα για πρώτη φορά θα σπάσει και τα δεσμά της αρρώστιας. Χρυσή χρονιά το 1961.

Αθηναϊκή 3.11.1961

Και αυτή τη φορά δε μιλάμε για δεκαετίες και αηδίες. Μιλάμε για βδομάδες μόνο…

Έθνος 3.11.1961

"Ζωηράν συγκίνησιν προεκάλεσεν η χθεσινή ανακοίνωσις του δρος Ράβντιν, καθ ήν αναμένεται από εβδομάδος εις εβδομάδα, η τελική νίκη κατά του καρκίνου… Ο δρ Ράβντιν, διευθυντής των κλινικών ερευνών του Αντικαρκινικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ αν και επιφυλακτικός ως επιστήμων, δεν εδίστασε να απευθύνη έκκλησιν όπως καταβληθή πάσα δυνατή προσπάθεια δια την διατήρησιν εις την ζωήν των πασχόντων σήμερον εκ καρκίνου, δεδομένου ότι αι επιτευχθείσαι εις ΗΠΑ ανακαλύψεις και πρόοδοι ουδεμίαν επιτρέπουν αμφιβολίαν ότι εντός του 1962 το αργότερον ο καρκίνος θα έχη κατανικηθή».

Και το 1961 πέρασε. Το ίδιο και το 1962. Και φτάνουμε στο 1963… Πάλι οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα. Όχι, δεν είναι Πάσχα αλλά κάτι καλύτερο:

Βραδυνή 23.4.1963

Ή εν πάση περιπτώσει, κάντε και λιγάκι σκόντο…

Αθηναϊκή 13.4.1963

Μέχρι το 1973 δηλαδή θα έχουμε απαλλαγεί από τη «μάστιγα του αιώνος». Αυτή τη φορά η Επιστήμη δεν μπορεί να κάνει λάθος. Το αλάνθαστο ιερατείο δεν μπορεί να πέφτει έξω στις προβλέψεις του. Και στα 1967 διαβάζουμε.

Έθνος 30.5.1967

«Οι μαγικές λέξεις που ο Κόσμος μ΄αγωνία περιμένει να τις ακούση μπορούν τώρα να γραφούν χωρίς φόβο απογοητεύσεως». Με τον εντυπωσιακό αυτό πρόλογο η γαλλική εφημερίς «Ισί Παρί» αγγέλλει ότι ο Ελβετός καθηγητής Πωλ Νίχανς, ένας από τους πιο ακαταπόνητους γιατρούς-ερευνητάς της εποχής μας, ευρίσκεται στα πρόθυρα της αποκαλύψεως της μεγάλης ειδήσεως που θ’ ανακόψη τον δρόμο στην μάστιγα της Ανθρωπότητος και θα σημειώση την μεγάλη νίκη της Επιστήμης κατά του καρκίνου".

Ελευθερία 1.1.1967

«Λαμπρός ο απολογισμός», «έξοχοι αι προοπτικαί»… Σαν από έκθεση του υπουργείου Οικονομικών της Εποχής της Ισχυρής Ελλάδας ένα πράγμα…

Το Βήμα 13.10.1968

1968 + 5 = 1973. Είδατε που το Ιερατείο είναι συνεπές. Όχι σαν τις εκθέσεις του υπουργείου Οικονομικών. Αλίμονο τώρα… Και το 1973 έρχεται.

Απογευματινή 21.5.1973

Πλησιάζει, πλησιάζει… Ε-ε-έρχεται! Να η νίκη, να η νίκη, πού είναι η νίκη;

Ακρόπολις 10.12.1974

Ε, καλά, σφάλματα είμαστε, ανθρώπους κάνουμε, δεν χρειάζεται να μας σταυρώσετε κιόλας. Σημασία έχει η Προοπτική. Και τι είναι 10-20 χρονάκια μπροστά στην Προοπτική του Παραδείσου. Just Around the Corner που λένε και στην Αμέρικα…

«Υπάρχουν βάσιμες ελπίδες ότι θα έχη ξεπερασθή ο κίνδυνός του [καρκίνου], μέχρι το έτος 2000». (Ακρόπολις 1.1.1975)

Ελευθεροτυπία 16.2.1976

Όσο προχωρά η επιστήμη ρίχνει φως στο σκοτάδι και Ξέρει Καλύτερα.

Βραδυνή 3.1.1977

Το παν είναι να Προχωράμε Μπροστά και να ξεχνάμε τις ανοησίες, την αμάθεια και τα σκοτάδια της άγνοιας.

Ακρόπολις 5.3.1978

1978 + 30 = 2008. Τι έτος έχουμε;

Ακρόπολις 9.1.1981

Όπως και να το κάνουμε, το «2001» είναι πιο «πιασιάρικη» χρονολογία. Κι απέχει μόνο είκοσι χρόνια. Τι είναι είκοσι χρονάκια; Περνάνε γρήγορα τα άτιμα τα χρόνια.

«Η αρρώστια του 21ου αιώνα δεν θα είναι ο καρκίνος. Από τώρα και μέχρι το 2000, ή το αργότερο το 2005, η Ιατρική θα τον νικήσει, ισχυρίζεται ο διάσημος Γάλλος καθηγητής Ζαν Μπερνάρ». (Ακρόπολις, 10.11.1985)

Ακρόπολις 10.11.1985

Τι έτος έχουμε; Α, ναι, 2012.

Απογευματινή 19.5.1969

Έχω την εντύπωση ότι Κάτι Μας Κρύβουν. Εσείς;

Αλλά νομίζετε ότι το Ιερατείο έβαλε μυαλό; 

Καθημερινή, 14.4.2005.

Ναι, ξέρω, έχουμε και το εμβόλιο τώρα. Ακριβώς όπως είχαμε ένα σωρό «όπλα» στο «οπλοστάσιο» της ιατρικής για να «επιτεθούμε» αποτελεσματικότερα στον «πανίσχυρο εχθρό».

Για πηγαίνετε τώρα στην αρχή του άρθρου και τσεκάρετε μερικές λέξεις-κλειδιά.

«τελική μάχη» / «νεότερα από το μέτωπο» / «θα συντριβεί»/ «θα ηττηθεί» / «έτος της νίκης» / «οριστική ήττα» / «κερδίζεται η μάχη» / «θα νικηθεί» / «θα εξοντωθεί» / «κοντά στη νίκη».

Η ίδια η στάση του ανθρώπου απέναντι στις ασθένειες είναι, από μια άποψη, η γενεσιουργός αιτία των προβλημάτων που αντιμετωπίζει και θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει. Όσο εξακολουθεί να περιχαρακώνεται ορίζοντας και προσδιορίζοντας τον «εχθρό», δέσμιος της κατάρας της καρτεσιανής λογικής, τόσο περισσότερο θα μάχεται και τόσο περισσότερο θα βρίσκεται σε μειονεκτική θέση.

Αλλά δε βαριέστε...

Καθημερινή (4.9.2005).

Αχ αυτή η Συλλογική Αμνησία…

Θανάσης Βέμπος

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ