Η ΑΟΖ και το Θηρίο με τα 7 κεφάλια 5

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ

(Πετρέλαιο: από τους μύθους και την ιστορία στην ύστερη πραγματικότητα) 

Η δεύτερη πετρελαϊκή εποχή ξεκινά με τον πόλεμο του Περσικού Κόλπου, καθορίζεται με την έκρηξη του Τσερνομπίλ και υπογράφεται με τη διαρροή της Φουκουσίμα.

Ο πόλεμος του Κόλπου που συνέβη σε δυο φάσεις, το 1990 και 2003, έγινε διότι οι Κουβετιανοί αντλούσαν πετρέλαιο πονηρά, «υπό κλίση», μειώνοντας τις ενδιάμεσες αποθεματικές πηγές με το Ιράκ που οι Ιρακινοί τις θεωρούσαν τροφοδοτικά δικές τους.


Όλη η αλήθεια δεν λέχθηκε πλήρως, πράγμα που σημαίνει εκτός από παραπληροφόρηση, ότι τα αραβικά αποθέματα μειώνονται ενώ συνεχίζεται, έστω με μικρό αυξανόμενο ρυθμό, η ζήτηση.
Η εποχή της αιχμής του πετρελαίου που οι ειδικοί την περίμεναν περί το 1974, με τις υπάρχουσες συνθήκες της επιτάχυνσης της κατάργησης των πυρηνικών σταθμών, μετατίθεται σε 15 περίπου χρόνια (βλ.Peak oil).


Οι εναλλακτικές πηγές: 

 ον άνεμο και τα νερά δεν μπορούν να κάνουν πλοία και αεροπλάνα να κινούνται με ασφάλεια και ανελλιπώς, παρά μόνο να καλύψουν ένα ποσοστό αναγκών της ξηράς.
Η παραγωγή βιοκαυσίμου (αιθανόλη, βιοπετρέλαιο κ.λπ.) δεν προβλέπεται να αντικαταστήσει το πετρέλαιο παρά να εισφέρει ως «τσόντα» εξισορρόπησης στις ενεργειακές δαπάνες που διαρκώς πληθαίνουν.

Εκ τούτου, και δεδομένης της μείωσης εκμεταλλεύσιμων πετρελαϊκών αποθεμάτων, στην έρευνα και στην παραγωγή των εναλλακτικών πηγών ενέργειας έχουν επενδυθεί από τις εταιρείες πετρελαίου τεράστια ποσά.
Πετρέλαιο –τελικά- φαίνεται να υπάρχει σε ποσότητες και ποιότητες, καθόσον είναι άγνωστο αν η κατανάλωση υπερβαίνει την παραγωγή της γης, όλα -όμως – είναι θέμα δυνατοτήτων και κόστους, μια που και οι δευτεροκλασάτες ποιότητες μπορούν να αναβαθμίζονται με χημικά (όπως π.χ. στον Καναδά και τη Βενεζουέλα), πράγμα –όμως- που ανεβάζει το κόστος.

Το κόστος του πετρελαίου διαρκώς αυξάνει, αλλά επέρχεται κάποια δυναμική ισορροπία σε σημείο, που η θεωρία του Μάλθους (η αύξηση του πληθυσμού επιφέρει αντιστρόφως ανάλογη μείωση των αγαθών) δείχνει να κλονίζεται για άλλη μια φορά από όσους δεν κατάλαβαν ότι η λέξη αγαθό δεν σημαίνει μόνο ύλη.

Επιπλέον, καθόσον τα βιοκαύσιμα ή οι εναλλακτικές πηγές έχουν περιορισμούς στην παραγωγή τους (πχ. η αιθανόλη από τεύτλα απαιτεί μεγάλες εκτάσεις μονοκαλλιέργειας σχεδόν, το βιοπετρέλαιο από τις ρίζες επιφέρει σημαντική αύξηση της τιμής των τροφίμων κ.λπ.), ο άνθρωπος με διάφορες μικτές λύσεις προσπαθεί να αντιμετωπίσει την αύξηση των ενεργειακών του αναγκών.
Παράλληλα, όμως, εντείνεται ο ανταγωνισμός επί της εύρεσης νέων, στα πρότυπα του Ιράκ, καλών και φτηνών κλασικών πετρελαϊκών πηγών.

Οι μεγαλύτερες εταιρείες πετρελαίου (2010): 

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι μεγαλύτερες εταιρείες στην παγκόσμια παραγωγή του πετρελαίου εμφανίζονται πρόσφατα ως εξής:
1).National Iranian Co. με ετήσια παραγωγή 320.000 million barrels (εκατομμύρια βαρέλια) – Ιράν. 2) Saudi Arabian Oil. Co. με 305.000 mb – Σαουδική Αραβία. 3) Qatar general Petrolium Corp. με 170.000 mb – Κατάρ. 4) Iraq National Oil Co. 135.000 mb. 5) Petroleos de Venezouela 130.000 mb – Βενεζουέλα. 6) Abu Dhabi National Oil Co. 125.000 mb -Αμπου Ντάμπι.

7) Kuwait Petrolium Corporation 120.000 mb – Κουβέιτ. 8)Nigeria National Petroleum Co. 70.000 mb – Νιγηρία. 9) National Oil Co 55.000 mb (Λιβύη). 10) Sonatruch 40.000 mb – Αλγερία. 11) OAO Gazprom – Ρωσία. 12) OAO Rosneft – Ρωσία. 13) Petronas (Μαλαισία), 14.Exxon Mobil Corp. – Αμερική. 15) OAO Luckoil – Ρωσία 16) Egyptian General petroleum Corp.- Αίγυπτος. 17) Petrolium Mexicanos. 18) BP Corporation – Αγγλία. 19) Petroleo Brasilerios S.Α.- Βραζιλία. 20) Royal Duch / Shell – Ολλανδία.
Για περισσότερα στοιχεία, βλ. World’s Largest Oil and Gas Companies – Petrostrategies, Inc . Οι Αμερικάνοι δεν προκύπτει να κατέχουν ιδιαίτερα καλή θέση, διότι ασχολούνται κυρίως με αγωγούς.

ΗΠΑ, αφανής leader πετρελαίου: 

 Ολόκληρη η πολιτική της Αμερικής είναι διαμορφωμένη για να είναι dealer και αφανής πλέον leader (ηγέτης) του πετρελαίου, πολιτική που ακολουθούν όλο και περισσότερο άλλες χώρες, χρησιμοποιώντας για στελέχη τους στις πετρελαϊκές εταιρίες εν ενεργεία ή συνταξιούχους πολιτικούς.

Ένα τυπικό δείγμα αυτής της πρακτικής είναι η εταιρία Halliburton   στην οποία μπορεί κάποιος να εντοπίσει όλη την αφρόκρεμα της Αμερικανικής πολιτικής, όπως την οικογένεια Μπους και άλλων σημαντικών πολιτικών παραγόντων που αποτελούσαν την Αμερικάνικη ηγεσία στον πόλεμο του Κόλπου, ο οποίος έγινε με επίφαση τα πυρηνικά και τη Δημοκρατία.

Στην Αμερική η διαπλοκή της πολιτικής ηγεσίας να κατέχουν και μη κυβερνητικές θέσεις δεν θεωρείται αδίκημα, υπό τη λογική ότι «ολόκληρη η ζωή μας από μια διαπλοκή προήλθε και μια διαπλοκή θα εξακολουθεί να είναι».
Την ίδια λογική φαίνεται να ενστερνίζεται τα τελευταία χρόνια και η Ρωσία, κάνοντας προτάσεις σε σημαντικούς Ευρωπαίους ηγέτες να μετάσχουν «συνταξιούχοι» ως στελέχη στις γιγαντούμενες πετρελαϊκές εταιρίες της. Η Ρωσία υπό τον Πούτιν έχει κάνει άλματα στον επιχειρησιακό αυτό τομέα.

Νέα Εποχή – χρειάζονται σταθερές πηγές αερίου συνεχούς ροής: 

 Καθώς η πυρηνική ενέργεια εγκαταλείπεται συνεχώς πιο έντονα ως ακριβή (για να διαλυθεί ένα πυρηνικό εργοστάσιο στοιχίζει περίπου όσο η κατασκευή του) και άκρως επικίνδυνη (διαρροές, τοξικά απόβλητα, απρόβλεπτα κ.λπ.), γίνεται όλο πιο επιτακτική η ανάγκη στις χώρες που έχουν ενεργειακό έλλειμμα να δικτυωθούν με σταθερές πηγές ενέργειας συνεχούς ροής.
Αυτές τις αντιπροσωπεύει κυρίως το φυσικό αέριο (γκάζι), το οποίο είναι και ασφαλές και πιο φτηνό από το πετρέλαιο και υψηλής ενεργειακής στάθμης αλλά και «φιλικό» προς το περιβάλλον. Αυτές οι ενεργειακές πηγές καλό είναι να βρίσκονται όσο γίνεται πιο κοντά στα εδάφη που τη χρειάζονται και την καταναλώνουν σε υψηλό βαθμό (π.χ. βιομηχανικά κράτη).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση που είχε κύριο τροφοδότη αερίου τη Ρωσία μέσω της Ουκρανίας, ένοιωσε εφιαλτικό το φάσμα της στέρησης από την πρόσφατη οικονομική κρίση που ξέσπασε μεταξύ των δυο αυτών χωρών, και προτιμά να δικτυώνεται πλέον κατευθείαν με τον παροχέα, τη Ρωσία.
Παράλληλα, επειδή δεν αισθάνεται ασφαλής να έχει ένα μόνο παροχέα και ιδίως τη Ρωσία, επένδυσε και στην Τουρκία που άδραξε την ευκαιρία να μεταβληθεί σε τροφοδότη της μέσω των Κάσπιων και Καυκάσιων πηγών των πρώην χωρών της Σοβιετικής ένωσης, επί των οποίων γίνεται μια έντονη προσπάθεια από πολλούς του προσεταιρισμού τους.

Επιπρόσθετα, επειδή η Ευρώπη δεν νοιώθει ασφάλεια ούτε και με την Τουρκία, αναζητά μια δική της ενεργειακή πηγή για να την αποδεσμεύσει από εξαρτήσεις. Οι ενδείξεις συγκλείνουν πως μια τέτοια πηγή πρέπει να βρίσκεται στη Μεσόγειο. Για μια πληρέστερη εικόνα της δικτύωσης με αγωγούς της Ευρώπης οι οποίοι αυξάνονται ως δίκτυο αιμοφόρων αγγείων, βλ. Europe‑Proposed‑Natural‑Gas‑Pipelines     .

Κίνδυνοι από την άντληση και τη μεταφορά: 

Η εξόρυξη του πετρελαίου όταν γίνεται στη ξηρά δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερη επικινδυνότητα όσο στη μεταφορά του, όταν όμως η λήψη συμβαίνει υπό τη θάλασσα, τα πράγματα αλλάζουν.
Η διαδικασία εδώ μοιάζει με παροχέτευση μιας κύστης που γίνεται μέσα σε μπανιέρα, όπου επιπρόσθετα το νερό χρησιμοποιείται. Μια περίπτωση ατυχήματος είναι να σπάσει κάποια σωλήνα της παροχής, οπότε τη στιγμή που είναι περιφερειακή κλείνεται μια βάνα που είναι πριν και η διαρροή μετά από μια μικρή διάχυση υγρού ή αερίου, σταματάει.
Εάν –όμως- σπάσει η κεντρική σωλήνα, στο πηγάδι, εκεί όπου δεν υπάρχει πριν βάνα, τότε η διαρροή δεν σταματάει εύκολα και δημιουργούνται εκτεταμένα προβλήματα που μπορεί να οδηγήσουν σε «περιτονίτιδα – νέκρωση» του βιολογικού ιστού και των υδάτων. Περισσότερα ως και στατιστικά στοιχεία επί των ατυχημάτων, βλ. List of pipeline accidents.
Αυξημένη η επικινδυνότητα στην ημίκλειστη θάλασσα: 

 Ένα γεγονός σπασίματος κεντρικού αγωγού συνέβη πρόσφατα στον κόλπο του Μεξικού από πλημμελή συντήρηση αγωγού στη πλατφόρμα της ΒΡ. Οι πλημμελείς συντηρήσεις επέρχονται διότι πρέπει να τεθεί εκτός λειτουργίας ο αγωγός για κάποιες μέρες, όπου χάνονται εκατομμύρια δολάρια (ενώ οι διπλοσωληνώσεις ανεβάζουν το κόστος).

Στη συγκεκριμένη περίπτωση του σπασίματος του κεντρικού αγωγού στον κόλπο του Μεξικού, για να σταματήσει η διαρροή του πετρελαίου που ανέβλυζε σε μεγάλο βάθος, χρειάστηκαν να πέσουν τόνοι τσιμέντου για να κάνουν ένα καύκαλο φραγμού και κατόπιν να γίνει εκτεταμένη χρήση χημικών για να αντιμετωπιστεί η πετρελαιοκηλίδα που έφτασε σε εύρος 5.200 τετραγωνικών χιλιόμετρων (βλ. Κόκκινη πετρελαιοκηλίδα Horizon ).

Ένα τέτοιο συμβάν σε ημίκλειστες θάλασσες, όπως είναι η Μεσόγειος, θα είχε πολύ πιο καταστρεπτικές οικολογικές συνέπειες. Το ατύχημα αυτό έδειξε πως όπως υπάρχουν τα πυρηνικά ατυχήματα είναι πιθανά και τα ανάλογα πετρελαϊκά, και δεν πρέπει να θεωρείται ίδιας σημασίας μια διαρροή σε οποιαδήποτε θάλασσα.

Στις ημίκλειστες θάλασσες, όπου τα νερά δεν ανανεώνονται εύκολα, η τοξικότητα του πετρελαίου και των χημικών που θα παραμείνουν για πάρα πολύ καιρό σε υψηλά επίπεδα μπορεί να επιφέρουν μέχρι και γονιδιακές μεταλλάξεις. Για μια εκτενέστερη εικόνα των επιπτώσεων βλ. Petroleum Accident Effects – FluTrackers.

Κίνδυνοι από εχθρικές ενέργειες: 

Ένας επιπρόσθετος φορέας επικινδυνότητας από αγωγούς είναι οι εχθρικές ή τρομοκρατικές ενέργειες. Ειδικά στη Μεσόγειο, μια καταστροφή πλατφόρμας άντλησης από τέτοιες ενέργειες θα μπορούσε να τη μετατρέψει σε Νεκρά θάλασσα Νο 2.
Περιοχές ολόκληρες θα καταρρεύσουν καταλήγοντας ημιθανείς και στείρες, με ανυπολόγιστες συνέπειες στη βιοποικιλότητα και την ποιότητα της ζωής των κατοίκων που στηρίζεται στην αλιεία και τον τουρισμό.

Επομένως, «δεν μας συμφέρουν εδώ οι πετρελαιοπηγές» μπορεί κάποιος να πει με σχετική ευκολία, αλλά αυτό δεν αποτελεί λύση. Βρισκόμαστε στο υποσύστημα ενός συστήματος που όποιος του κάνει γρατζουνιές, το σύστημα θα τον τσακίσει.
Οι νόμοι προΐστανται της δημιουργίας, είπε κάποτε ο «σκοτεινός» Ηράκλειτος (που όπως αποδείχτηκε δεν ήταν και τόσο σκοτεινός), εννοώντας ότι μέχρι και ο Θεός δημιούργησε πάνω σε ένα υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο και ότι δεν το κατασκεύασε.

Πόσοι, όμως, κατάλαβαν τι βαθύτερο νόημα κρύβει η κουβέντα του «τα πάντα ρει» που επεκτείνεται ακόμη και στους νόμους; Προς τα πού ρέουν οι νόμοι της δημιουργίας ή και έστω του δημιουργού; Ας τα αφήσουμε, όμως, αυτά, φίλε αναγνώστη, και ζήσε, κολύμπησε και σέρφαρε, σήκωσε πανιά και κάνε ιστιοπλοΐα, να ξέρεις όμως πως το τιμόνι είναι για λίγο από δω ή από κει΄ τελείως κόντρα στον καιρό, δεν συμφέρει να πηγαίνεις.

Το πετρέλαιο δεν είναι πράσινη ενέργεια, ούτε καθαρή: 

 Το πετρέλαιο είναι πράσινο-σταχτί, «σκατί» θα μπορούσαμε να το πούμε, μέχρι «τσιρλιό και τ’ αέρια της γης», αλλά είπαμε, ας είμαστε κοσμικοί χωρίς να χάνουμε την αποκοτιά μας.
Πάντως, η χρήση του πετρελαίου (και του αερίου) κρύβει επικινδυνότητες με παροράματα που θ’ ανατείλουνε στο χρόνο. Ακόμα και το πιο φιλικό αέριο λόγω της εκτεταμένης χρήσης του δεν στερείται τέτοιων δυσάρεστων επιπτώσεων, όπως π.χ. τη συμβολή του στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, πλανήτη και ανθρώπων.

Πρέπει κάποτε να γίνει αντιληπτό ότι η «πράσινη» ενέργεια δεν είναι τόσο πράσινη όσο λέγεται ούτε τόσο καθαρή, και ότι θα προκύψει απ’ αυτήν δυσάρεστο αντίτιμο στο μέλλον. «Καλό και κακό, το ίδιο πράγμα», μας κλείνει το μάτι πονηρά από τα ύψη του ο νομοκράτης της απροβλεψιμότητας, ο φωτεινός Ηράκλειτος.

ΠΗΓΗ
        ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ