Bαγγέλης Παπαθανασίου (Vangelis): Conquest of… Music!

Vangelis

Ο μετρ των ηλεκτρονικών ήχων είχε από πολύ μικρή ηλικία έφεση στη μουσική,

 αλλά δεν 

ακολούθησε το συνηθισμένο μονοπάτι για την εκμάθησή της,

 την παραδοσιακή μουσική κατάρτιση.

 Σήμερα, στα 67 του χρόνια ο Vangelis εξακολουθεί να μην ξέρει να διαβάζει νότες! Αυτό, όμως, δεν αποτέλεσε εμπόδιο για τη σύνθεση όλων αυτών των μουσικών που έχει γράψει για ταινίες και όχι μόνο. Σε ηλικία 4 χρονών έφτιαχνε συνθέσεις για το πιάνο, όπου και τις ερμήνευε χαριτωμένα. Για το κάθετι, ο Vangelis έχει το δικό του τρόπο, την ολότελα δική του μουσική προσέγγιση που θα έχει ως βάση τον πειραματισμό.

Ο μουσικός οραματιστής Vangelis, όπως θα γίνει διεθνώς γνωστός, στην αρχή της καριέρας του θα ενώσεις τις δυνάμεις του με τον μπασίστα των Idols Ντέμη Ρούσσο και τον ντραμίστα Λουκά Σαμαρά. Το όνομα του γκρούπ ήταν “Aphrodite’s Child”. Mπορεί το συγκρότημα να διαλύθηκε τρία χρόνια μετά τη δημιουργία του, ωστόσο οι πρώτες μουσικές επιτυχίες ήταν γεγονός και το Παρίσι του ’68 αγκάλιασε το νέο μουσικό δημιουργό. Μετά, ο Παπαθανασίου θα ακολουθήσει αυτόνομη πορεία και τα καλύτερα έρχονται: πολλές οι εμπορικά επιτυχημένες σόλο ηλεκτρονικές δουλειές, soundtracks για τον κινηματογράφο που έγραψαν ιστορία και μουσικές για ποικίλες άλλες δουλειές όπως διαφημίσεις, ντοκυμαντέρ, αθλητικά γεγονότα, μουσικά σήματα κτλ. Για την Ελληνική Δημόσια Τηλεόραση θα γράψει το μουσικό θέμα για το δελτίο ειδήσεων αφιλοκερδώς, που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα, περισσότερα από 25 χρόνια μετά!

Το 1974 εγκαθίσταται στο Λονδίνο που είναι, εκείνη την εποχή, η παγκόσμια πρωτεύουσα της μουσικής. Οι δίσκοι του πωλούνται σε εκατομμύρια αντίτυπα! Το 1981, η ταινία “Chariots of Fire – Oι Δρόμοι της Φωτιάς” θα τον καταστήσει απρόσμενο νικητή στην απονομή των βραβείων Όσκαρ! Αν σκεφτεί κανείς ότι το απόλυτο φαβορί για το Όσκαρ της χρονιάς ήταν η μουσική του John Williams για την πρώτη ταινία Indiana Jones (Indiana Jones and the Raider of the Lost Ark), η νίκη του στα Όσκαρ καθίσταται ακόμη πιο σημαντική, καθώς συναγωνίστηκε ένα από τα γνωστότερα και πλέον αγαπημένα κινηματογραφικά θέματα που γράφτηκαν στην ιστορία του κινηματογράφου!

 Όμως, και το θέμα από τους “Δρόμους της Φωτιάς” έβαλε φωτιά στις πωλήσεις και στα charts παγκοσμίως και κατάφερε να αποκτήσει εφάμιλλη διασημότητα. Το soundtrack θα μείνει 100 περίπου εβδομάδες στα charts της Βρετανίας! Το Όσκαρ δε θα το παραλάβει στην τελετή απονομής γιατί… κοιμόταν! Το έμαθε την επομένη της βράβευσης. Από τότε που γράφτηκε το θέμα των Δρόμων της Φωτιάς, θα χρησιμοποιηθεί άπειρες φορές σε προεκλογικά σποτς, σε αθλητικές εκδηλώσεις (ολυμπιακούς αγώνες) κ.α. Δείτε τί αποκαλύπτει ο ίδιος ο συνθέτης για τη μουσική του “Chariots of Fire”:

Κάτι που δεν είναι ευρύτερα γνωστό είναι ότι ο Παπαθανασίου κατηγορήθηκε για αντιγραφή του θέματος από τους “Δρόμους της Φωτιάς”, από τον Έλληνα συναδελφό του Σταύρο Λογαρίδη για το κομμάτι του “City of Violets”. H διένεξη ακολούθησε τη δικαστική οδό, όπου ο Παπαθανασίου δικαιώθηκε όταν έπεισε τους δικαστές για τη μέθοδο που ακολουθεί όταν συνθέτει μουσική (την οποία τους παρουσίασε ζωντανά στο δικαστήριο)!

Oι ταινίες έρχονται η μία μετά την άλλη και οι μουσικές του Παπαθανασίου προκαλούν αίσθηση! Το “Blade Runner” (1982) του σκηνοθέτη Ridley Scott θεωρείται από κάποιους σημαντικό μουσικό δείγμα νουάρ επιστημονικής φαντασίας. Από ένα σημείο και μετά, οι ηλεκτρονικοί ήχοι δε θα είναι το μόνο εργαλείο του συνθέτη για να γράψει μουσική… η ορχήστρα θα προστεθεί στη μουσική εξίσωση και οι συνθέσεις του Παπαθανασίου αποκτούν μια ωριμότητα. Ακολουθεί το soundtrack της ταινίας “1492 – Conquest of Paradise”  που θα μαγέψει εκατομμύρια μουσικόφιλους και το θέμα του θα γίνει ιδιαιτέρως οικείο (και αυτό θα χρησιμοποιηθεί σε προεκλογικά σποτς). Ο λόγος στο συνθέτη:

Το 2001 θα γράψει ένα μνημειώδες μουσικό έργο εμπνευσμένο από την Αρχαία Ελλάδα με τον τίτλο “Μυθωδία”. Με τη σύμπαραξη μεγάλης συμφωνικής ορχήστρας, ανδρικής και γυναικείας χορωδίας που τραγουδάει αρχαιοελληνικούς στίχους και 2 σοπράνο, θα μας δώσει την ωριμότερή του σύνθεση, που πραγματικά σε καθηλώνει με την ομορφιά της και τον επιβλητικό της τόνο. H ζωντανή συναυλία αυτου του μουσικού έργου στους στήλους του Ολυμπίου Διός το καλοκαίρι του 2001 ήταν για μας που παρευρεθήκαμε μια μοναδική μουσική εμπειρία, μια εμπειρία ζωής! Πάρτε μια γεύση από αυτή:

Το 2004 ο σκηνοθέτης Oliver Stone θα ζητήσει από τον Παπαθανασίου να γράψει τη μουσική του “Αλεξάνδρου” και ο συνθέτης θα ανταποκριθεί ευχαρίστως σε μια δοκιμασία ιδιαίτερα απαιτητική ακόμη και για τα δικά του δεδομένα, με αποτελέσματα ιδιαιτέρως καλά. Ο συνθέτης πέρα από τα επιμέρους κινηματογραφικά στοιχεία που ανέδειξε με τη μουσική του, κατάφερε το πιο σημαντικό από όλα: να αποδώσει το μεγαλόπνοο όραμα του Αλέξανδρου για την πατρίδα του και για τον κόσμο. Παράλληλα με τις παραγωγές του Hollywood, ο συνθέτης συμμετέχει και στα κινηματογραφικά δρώμενα της πατρίδας του, με πρόσφατο μουσικό δείγμα τη μουσική που έγραψε αφιλοκερδώς για την ταινία “Εl Greco” (2007).

Αντί επιλόγου, ακούστε τη φωνή του Sean Connery να απαγγέλει στα αγγλικά την Ιθάκη του Καβάφη με τη συνοδεία της μουσικής του Παπαθανασίου:

Tους ελληνικούς στίχους του ποιήματος μπορείτε να τους διαβάσετε εδώ, καθώς ακούτε την απαγγελία.

  

ΠΗΓΗ

  ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ