Η ιστορία ενός σοφού του μέλλοντος που ζούσε το 1750

Ρότζερ Μπόσκοβιτς (Roger Boscovich)

Μεταλλακτικός; Ταξιδιώτης του  χρόνου;  Εξωγήινος καμουφλαρισμένος ή ένας μεγάλος άγνωστος Μύστης πίσω  απ' αυτόν  τον  μυστηριώδη Σέρβο;

Ο Μπόσκοβιτς γεννήθηκε το 1711 στο Ντουμπρόβνικ: τουλάχιστον αυτό  δήλωνε όταν ήταν  14 χρονών και γράφτηκε στο κολέγιο των Ιησουιτών σαν ελεύθερος  φοιτητής, στη Ρώμη.  Μελετούσε μαθηματικά, αστρονομία και θεολογία. Το 1728 αφού  τελείωσε τη δοκιμασία του μοναχού,  μπήκε στο τάγμα των Ιησουιτών.  Το  1736 δημοσιεύει  μια  μελέτη για  τις κηλίδες του ήλιου. Το 1740 δίδασκε μαθηματικά στο κολέγιο Ρομάνουμ  και αργότερα έγινε επιστημονικός σύμβουλος του Πάπα. Δημιούργησε ένα αστεροσκοπείο, ασχολήθηκε με την αποξήρανση των ελών του Ποντίν, ανακαίνισε τη  μητρόπολη του Αγίου Πέτρου, μέτρησε το μεσημβρινό  μεταξύ  Ρώμης  και  Ρίμινι, σε δύο γεωγραφικές μοίρες. 

Κατόπιν εξερεύνησε διάφορες περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας και έκανε ανασκαφές  στα μέρη που ο Σλήμαν ανακάλυψε αργότερα την Τροία.  Έγινε  μέλος της Βασιλικής Αγγλικής  Εταιρείας στις  26 Ιουνίου του  1760 και  με την ευκαιρία  αυτή,  δημοσίευσε ένα μεγάλο ποίημα  στα λατινικά, για  τα  ορατά φαινόμενα του ήλιου  και  της  σελήνης  για  τα οποία  οι σύγχρονοι  λένε:
«Είναι  ο Νεύτων με το στόμα  του  Βιργιλίου». Τον δέχτηκαν τα μεγάλα περιοδικά  της εποχής  και είχε μια  σημαντική αλληλογραφία με τον Τζόνσον  και  τον  Βολταίρο.  Το  1763 του δόθηκε η γαλλική  υπηκοότητα. Του  δίνουν τη  διεύθυνση του τμήματος οπτικού εξοπλισμού του  Βασιλικού Ναυτικού,  στο Παρίσι, όπου έζησε μέχρι το 1783. Ο Λάλαντ τον θεωρεί σαν το πιο μεγάλο σοφό εν ζωή. Ο Ντ'  Άλμπερ και ο Λαπλάς τρόμαξαν από τις τόσο προχωρημένες ιδέες του. Το 1785 αποτραβιέται στο Μπασάνο και αφιερώνεται στην έκδοση των απάντων του. Πέθανε στο Μιλάνο το1787. 

Μόλις  στη δεκαετία του 1950, με την προτροπή της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης το έργο  άρχισε να επανεξετάζεται και  κυρίως  η «Θεωρία  του  της  Φυσικής Φιλοσοφίας»  που  εκδόθηκε στη Βιέννη το  1758. Η έκπληξη ήταν  πραγματικά μεγάλη. Ο Άλαν Μακέι, περιγράφοντας αυτό το έργο σ' ένα άρθρο του στο «Νέο Επιστήμονα» στις 6 Μαρτίου  1958 εκτιμά πως πρόκειται για ένα πνεύμα του  20ού αιώνα που έζησε και δούλεψε το 18ο. Φαίνεται  ότι ο Μπόσκοβιτς  ήταν μπροστά  όχι μόνο από την επιστήμη του καιρού του αλλά και από τη δική μας επιστήμη. Προτείνει μια συνολική θεωρία του σύμπαντος, μια γενική και μοναδική εξίσωση, που ανταποκρινόταν στη μηχανική, στη φυσική,  στη χημεία, στη βιολογία, ακόμα και στην ψυχολογία. Κατ' αυτή  τη θεωρία  η ύλη, το διάστημα και ο χρόνος δεν μπορούσαν να διαιρεθούν στο άπειρο, αλλά ήταν φτιαγμένη από σημεία: από κόκκους. Αυτή η θεωρία  θυμίζει τις εργασίες  του Σάρον και του Χάιζενμπεργκ και μάλιστα η θεωρία αυτή του Μπόσκοβιτς έμοιαζε να τις έχει ξεπεράσει. 

Φαίνεται  πως γνώριζε πολύ καλά  το φως όσο και το μαγνητισμό, τον ηλεκτρισμό και  όλα τα χημικά φαινόμενα, όσα ήταν ήδη γνωστά  στον καιρό του, όσα ανακαλύφτηκαν στο μεταξύ  και όσα θα ανακαλύπτονταν μετά. Βρίσκουμε  σ' αυτή  τη θεωρία  τα κβάντα, την κυματοειδή μηχανική,  το άτομο που απαρτιζόταν από τους πυρήνες. Ο ιστορικός των επιστημών Γουέιτ βεβαιώνει πως ο Μπόσκοβιτς ξεπερνάει κατά  200 χρόνια την εποχή του και δεν μπορούσαν  να το καταλάβουν παρά μόνο  όταν  έγινε η ένωση  ανάμεσα στη σχετικότητα και την κβαντοφυσική. 

Λέγεται πως στην επέτειο  των 200 χρόνων  από  τη γέννηση του το έργο του θα  μπορέσει  να εκτιμηθεί σωστά  σύμφωνα με την αξία  του. Δεν έχει δοθεί ακόμα  καμιά  εξήγηση γι' αυτή  την καταπληκτική περίπτωση. Στην ήδη  δημοσιευμένη αλληλογραφία (συλλογή  Μπέστερμαν) μεταξύ του Μπόσκοβιτς και του Βολταίρου, βρίσκει κανείς κάποιες πολύ μοντέρνες ιδέες:

- Τη δημιουργία  ενός διεθνούς γεωφυσικού  έτους.
- Τη  μετάδοση της  ελονοσίας από  τα  κουνούπια.
- Τις πιθανές εφαρμογές του καουτσούκ (ιδέα  που εφαρμόστηκε από  τον Κονταμίν, φίλο  του Μπόσκοβιτς).
- Την ύπαρξη πλανητών γύρω από  άλλα  αστέρια.
- Το γεγονός  πως είναι  αδύνατον να τοποθετήσεις τον ψυχισμό  σε μια  συγκεκριμένη περιοχή του σώματος.
- Τη διατήρηση  του «κόκκου ποσότητας»  της κίνησης μέσα στον κόσμο,  (είναι η σταθερά  του Πλανκ που αναγγέλθηκε  το 1958). 

Ο Μπόσκοβιτς  έδωσε μεγάλη προσοχή στην αλχημεία,  δίνοντας έτσι ξεκάθαρες  ερμηνείες, επιστημονικά  τεκμηριωμένες  με τη γλώσσα μάλιστα της αλχημείας.  Γι' αυτόν π.χ. τα 4 στοιχεία, Γη, Νερό, Φωτιά, Αέρας δεν ξεχωρίζουν παρά μόνο με την ιδιαίτερη τακτική των μορίων χωρίς μάζα και βάρος που τα απαρτίζει, κάτι που αποκόβει την προχωρημένη έρευνα για την παγκόσμια εξίσωση. Κάτι  που  είναι  πράγματι εντυπωσιακό στον Μπόσκοβιτς, είναι η μελέτη  που  έχει κάνει για τα ατυχήματα μέσα  στη φύση. Υπάρχει  ήδη η στατική μηχανική ενός Αμερικάνου σοφού  του Γουίλαρντ Γκιμπς  την οποία πρότεινε στα  τέλη του  19ου αιώνα και έγινε γνωστή  μόλις τον 20ό. Ανακαλύψαμε επίσης μια μοντέρνα ερμηνεία για τη ραδιενέργεια (τελείως  άγνωστη στο  18ο αιώνα) από μια σειρά εξαιρέσεων των φυσικών νόμων: αυτό που αποκαλούμε «οι στατιστικές διεισδύσεις των δυναμικών φραγμάτων». 

Γιατί άραγε  αυτό το εκπληκτικό  έργο δεν επηρέασε  τη μοντέρνα  σκέψη;  Γιατί  οι φιλόσοφοι και σοφοί  της Γερμανίας, που είχαν  στα  χέρια  τους  την έρευνα  μέχρι  τον πόλεμο  του 1914-18, ήταν οπαδοί των συνεχόμενων δομών, ενώ οι ιδέες  του Μπόσκοβιτς βασίζονταν ουσιαστικά στην ιδέα της ασυνέχειας.  Γιατί οι έρευνες σε βιβλιοθήκες  και οι ιστορικές εργασίες του Μπόσκοβιτς, μεγάλου ταξιδιώτη,  με έργο διασκορπισμένο  και του οποίου οι ρίζες ξεκινούσαν από μια χώρα που βρισκόταν συνεχώς σε αναταραχές, δεν μπόρεσε  να μελετηθεί  συστηματικά πάρα πολύ αργότερα. Όταν κάποτε θα μπορέσουν αυτά τα γραπτά να συγκεντρωθούν όλα, όταν θα ταξινομηθούν  και θα βρεθούν μαρτυρίες  σύγχρονων του,  τι  παράξενη και ιδιοφυής φιγούρα  θα φανερωθεί άραγε!

Πηγή: Λ. Πάουελς, Ζ. Μπερζιέ - "Η Αυγή των μάγων"

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ