«Κάθε άνθρωπος μεγαλώνει εν μέσω Μυστικών είτε ιδιωτικών, είτε ατομικών, είτε συλλογικών».
Με «Μ» κεφαλαίο, το Μυστικό είναι ένα Ψυχικό γεγονός που αποτυπώνει ένα ισχυρό τραυματικό γεγονός, το οποίο αφορά τα μεγάλα ζητήματα της ζωής του ανθρώπου όπως τη συνθήκη της γέννησης ή του θανάτου, την καταγωγή, τις καταστάσεις κοινωνικού αποκλεισμού.
Το τραύμα που προκλήθηκε ήταν τόσο ισχυρό, ώστε το άτομο που το βίωσε δεν μπόρεσε να το επεξεργαστεί ψυχικά και, μέσω της απόκρυψης, επιχείρησε να το λησμονήσει. Η απόπειρα όμως, να αποσιωπηθεί προκειμένου να ξεχαστεί, προκαλεί «ψυχικό διχασμό», δηλ., το ψυχικό όργανο διαχωρίζει όλα τα βιώματα που αφορούν το μυστικό από την υπόλοιπη ψυχική λειτουργία. Έτσι το Μυστικό συνεχίζει να υπάρχει αναλλοίωτο, σε όλη την διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, σε αντίθεση με άλλες ανώδυνες αναμνήσεις που σιγά σιγά ξεθωριάζουν.
Ποια είναι τα μυστικά της οικογένειας;
Ο ομοφυλόφιλος γονιός, το παιδί εκτός γάμου, η εξωσωματική γονιμοποίηση, η αιμομιξία, ο ψυχικά διαταραγμένος αδελφός, ο δοσίλογος παππούς, ένας βασανιστής θείος, μία αδήλωτη υιοθεσία, ένας παιδεραστής συγγενής, μία αυτοκτονία, ένας φυλακισμένος, μία απόλυση, μια χρεοκοπία, ένας θάνατος από ανίατη ασθένεια, ακόμη κι ένα έγκλημα που δεν αποκαλύφθηκε ποτέ…
Το Μυστικό, κρύβει ένα γεγονός. H απόκρυψη αυτή, εγκαθιδρύει ένα δίκτυο εξουσιών, διαιωνίζει χωρίς να ερμηνεύει τις οικογενειακές διαμάχες, των οποίων, η απαρχή χάνεται στο βάθος του χρόνου.
Είναι δυνατόν να μην έχουμε μυστικά;
Θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως το μυστικό διασφαλίζει και κατοχυρώνει το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, τόσο στις σωματικές, όσο και στις ψυχικές εκφάνσεις της, οι οποίες άλλωστε δύσκολα διαχωρίζονται καθώς η ηθική τις προστατεύει ως σύνολο. Χωρίς τη δυνατότητα να κρατήσουμε ένα μυστικό, εκλείπουν παντελώς ο αυτοσεβασμός, η ελευθερία, ακόμη, και ο έρωτας. Ταυτόχρονα, όμως, είναι αδύνατον να αγνοήσουμε ότι όταν το μυστικό δεν το κρατάμε πλέον για λόγους αυτοπροστασίας αλλά επειδή φοβόμαστε τις συνέπειες που θα πρέπει να υποστούμε όταν το αποκαλύψουμε, τότε όλα αλλάζουν (S.Tisseron, 2011).