ΠΡΟΚΡΙΣ...«η πιο εκλεκτή απ΄ όλες»

Η Πρόκρις ή Πρόκριδα είναι μια από τις κόρες του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα αν και άλλη παραλλαγή της παράδοσης την αναφέρει ως κόρη του Κέκροπα. Το όνομά της σημαίνει η «η πιο εκλεκτή απ΄ όλες», ήταν αδερφή της Ωρειθυίας και γι΄ αυτό επίσης ανηψιά της Πρόκνης και της Φιλομήλας. Από όλες τις γυναίκες της βασιλικής της οικογένειας, αυτή έμοιαζε πιο πολύ με τη θεά Σελήνη. Επίσης και η Σελήνη δεν αγάπησε μόνο τον Ενδυμίωνα, αλλά αφέθηκε να παρασυρθεί και από τον Πάνα. Ο σύζυγος, με τον οποίο η Πρόκρις έκαμε το παιγνίδι της εναλλαγής του έρωτα και της απιστία, ήταν το «ωραίο κεφάλι», ο Κέφαλος, από τη λέξη «κεφαλή» όπως λεγόταν επίσης και μια αττική κοινότητα. Το όνομα και η μορφή του νεαρού είναι γνωστά από τις ιστορίες των θεών. 

Τον απαριθμούσαν μάλιστα ανάμεσα στους βασιλιάδες της Αθήνας. Ο Θορικός, όπου κατά τους περισσότερους αφηγητές βασίλευε, βρισκόταν στην ανατολική ακτή της χώρας, κοντά στη νότια κορφή της χερσονήσου, και ήταν από όλες τις πόλεις-λιμάνια της Αττικής στραμμένη πιο πολύ στην Κρήτη: ακόμα περισσότερο απ΄ ό,τι οι Πρασιαί, από όπου κανείς απέπλεε πρώτα για τη Δήλο και τη Νάξο και συνέχεια για την Κρήτη. Στα βουνά, στο βάθος, απλώνονταν οι κυνηγετικές περιοχές του Κεφάλου και της Πρόκριδος.

Γιατί όχι μόνο ο Κέφαλος ήταν ένας παθιασμένος κυνηγός, αλλά και η Πρόκρις επίσης μια μεγάλη κυνηγός. Διέθετε ένα αλάθευτο ακόντιο και τον γρήγορο, αθάνατο σκύλο, για τον οποίο διηγόνταν ήδη στις ιστορίες του Ηρακλή σχετικά με την αλεπού της Τευμησσού. Απάτησε τον Κέφαλο (το γιο Δηιόνα) με τον Πτελέοντα, που είχε εξαγοράσει την εύνοιά της κάνοντάς της δώρο ένα χρυσό στεφάνι. Σύμφωνα με άλλη αφήγηση υποδύθηκε ο Κέφαλος την μορφή του Πτελέοντα. Και μόλις πήρε την αληθινή του μορφή η Πρόκρις πήδηξε επάνω ντροπιασμένη και προσβεβλημένη και κατέφυγε πέρα, στο Μίνωα, στο μεγάλο νησί.

Από κει η Πρόκρις γύρισε πίσω, αφού θεράπευσε πρώτα τον βασιλιά της Κρήτης και έλαβε από αυτόν για αμοιβή το ακόντιο που ποτέ δεν αστοχούσε και τον σκύλο που δεν άφηνε ποτέ να ξεφύγει το θήραμα που καταδίωκε. . Η αρρώστια του Μίνωα, όπως έχουμε αναφέρει στις ιστορίες της Κρήτης, ήταν ότι δεν μπορούσε να ακουμπήσει καμιά γυναίκα γιατί στο αγκάλιασμα έβγαιναν από το σώμα του ζώα: φίδια, σκορπιοί, σαρανταποδαρούσες, σύμφωνα με κάποιους μελετητές εξαιτίας της κατάρας της Πασιφάης. Η Πρόκριδα, για να τον ελευθερώσει από αυτή την κατάρα, του έδωσε ένα χόρτο που είχε από την Κίρκη. Επιβίωνε μια μυστηριώδης παλιά κρητική ιστορία, την οποία, θέλοντας και μη, την συνδέανε με την απουσία της Πρόκριδος από την Αττική και με διάφορες μαγικές τέχνες, που ταίριαζαν σε όμοιες με τη Σελήνη γυναίκες.

Όταν η Πρόκρις ξαναγύρισε στην Αττική, εξακολουθούσε να αγαπά τον Κέφαλο κι αισθανόταν ζήλια για τους έρωτες που εκείνος είχε. Διηγούνταν, επίσης ότι και αυτή τώρα θέλησε να θέσει σε δοκιμασία το σύζυγό της και οδήγησε το νεαρό άντρα σε πειρασμό με τη μορφή μιας ξένης. Έπειτα η Πρόκρις του φανερώθηκε όταν εκείνος υπέκυψε στον πειρασμό. Έτσι ντροπιάστηκε, ύστερα όμως του δώρισε η ερωτευμένη γυναίκα το ακόντιο και το σκύλο. Σύμφωνα με άλλη ιστορία, το κυνηγετικό ακόντιο του Κέφαλου πέτυχε από λάθος τη ζηλότυπη κυνηγό Πρόκριδα που τον είχε ακολουθήσει και είχε κρυφτεί σε μια λόχμη: αυτός πίστεψε ότι με το χτύπημα είχε σκοτώσει στη λόχμη ένα ζώο. Είτε αυτή έζησε, είτε πέθανε – και τα δύο θα μπορούσε μια όμοια με τη Σελήνη μορφή να ενσαρκώσει τον εαυτό της - ο Κέφαλος αρπάχτηκε από αυτήν. Στις ιστορίες των θεών, η Ηώς, η θεά της αυγής, στη ζήλεια της οποίας μερικοί μεταγενέστεροι αφηγητές απέδιδαν την τρέλα του Κέφαλου, τον ερωτεύτηκε για την ομορφιά του και τον απήγαγε.

ΠΗΓΕΣ: Κ. ΚΕΡΕΝΥΙ «Η Μυθολογία των Ελλήνων), PIERRE GRIMAL «Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας».

The Mythologists

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ