Αυτοχειρία και η αβάσταχτη ελαφρότητα των ... διαγνώσεων

Ψυχίατροι και ψυχολόγοι διχάζονται ή πιο σωστά οι θεωρίες τους πολυδιασπώνται τρεκλίζοντας στα ερέβη της ψυχής. Μιλώ για σοβαρούς επιστήμονες και όχι τους γνωστούς «τηλε-ψυχιάτρους» και «τηλε-ψυχολόγους» που, χάριν αυτοπροβολής, ομονοούν άπαντες, ελαφρά τη καρδία, στην κλασική όσο και αστεία ... τηλεδιάγνωση σε όλες τις περιπτώσεις αυτοχειριών : «... ήταν φανερό ότι ο μακαρίτης αντιμετώπιζε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα...» αποφαίνονται σοβαρά και με αυστηρό ύφος, μπροστά στο επιτηδευμένα «έκθαμβο» βλέμμα της τηλεπαρουσιάστριας και το χαρακτηριστικό κούνημα του κεφαλιού των προσκεκλημένων στο στούντιο!! !

Προσπερνώντας την φαιδρότητα και ασέλγεια των τσαρλατάνων, φτάνουμε στο προκείμενο. Έχουμε ακούσει και διαβάσει απόψεις και διαγνώσεις από πράγματι έγκριτους και καταρτισμένους επιστήμονες και ερευνητές για το θέμα. Βαρειά κατάθλιψη, οξυμένα διπολικά σύνδρομα, ψυχικές διαταραχές κ.λπ. Μέχρι και για γονίδιο αυτοχειρίας, ομιλούν, που σε συνθήκες επώασης θα εκδηλώσει την πράξη αναπόφευκτα. 

Κοινό σημείο των ποικίλων απόψεων, τα τελευταία χρόνια, που αφορά άλλωστε σχεδόν σε όλες τις παθήσεις, νόσους και σύνδρομα, είναι η γονιδιακή αιτιολογία της εκδήλωσης και ο παραμερισμός, έως και εξαφάνιση, από το ιστορικό του ρόλου των εξωτερικών, περιβαλλοντικών συνθηκών, με την στενή και ευρεία τους έννοια. 

Είναι άραγε ανάγκη να είναι ειδικός κανείς ή απλώς σκεπτόμενος για να απορήσει και να διερωτηθεί για τα επιχειρήματα αυτής της υποβάθμισης και παραμερισμού;; Πρέπει να είσαι βιοψυχίατρος με πλήθος εργασιών και ... 10 διδακτορικά για να απορείς για τους λόγους αυτής της κάπως βεβιασμένης μονομέρειας;; Φυσικά και το ανελέητο γονίδιο είναι θεμελιώδης και βασικός παράγων προδιάθεσης για πολλά δεινά και νόσους αλλά πόσο καθοριστικό είναι μόνο του;; 

Ευτυχώς, ήδη, εδώ και αρκετό καιρό, πολλές και δυνατές φωνές αντίθεσης με αυτόν τον, κατά την γνώμη μου, όχι και τόσο αθώο «γονιδιακό φετιχισμό», ακούγονται πάλι στην επιστημονική ιατρική κοινότητα. Φωνές που ορθώνουν το λογικό αυτονόητο ότι «γονίδιο» (προδιάθεση, ροπή) και εξωτερικές συνθήκες είναι, όπως πάντα ήταν, αλληλένδετοι και αδιαχώριστοι παράγοντες στην πορεία της υγείας μας και όχι μόνον.

Αυτή η κλασική αλήθεια ίσχυε πάντα, πολύ πριν την διακήρυξή της από τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό που δεν γνώριζαν τότε τίποτα περί το γονιδίωμα και τις έλικές του. Συνεχίζω παραθέτοντας κάποιες τεκμηριωμένες θέσεις, όχι δικές μου προφανώς, αλλά περίπου γενικά παραδεκτές από τους ειδικούς επιστήμονες. Πλην όσων αποσπασματικά αναφέρθηκαν παραπάνω, σχετικά με τα αίτια και την «συμπτωματολογία» του αυτοχειριασμού, μπορούν να συμπεριληφθούν τα εξής :

1.  Η ώθηση ή εκβίαση στο τελικό διάβημα από πρόσωπα ή καταστάσεις που εξελίσσονται αντικειμενικά, πέρα από την θέληση ή την αντίσταση του υποκειμένου. ( Τι είδους πρόσωπα και καταστάσεις, είναι αμφότερα πρόδηλα στους καιρούς που διάγουμε, αν και θα βόλευε πολλούς μια γενική ... επιστημονική διάγνωση περί την ... λανθάνουσα ψυχασθένεια 4.000 αυτοχείρων στο ίδιο περίπου χρονικό διάστημα και τόπο! Ποιός ξέρει, μπορεί σύντομα να το δούμε κι' αυτό σε καμιά ... έγκριτη επιστημονική μελέτη !! Δεν ήταν ποτέ θέμα μόρφωσης και επιστημοσύνης το ξεπούλημα και η «πουστιά» αλλά αναστήματος, χαρακτήρα και αξιών ).
2. Συντριπτικό ψυχικό shock, που αφαιρεί στιγμιαία τον καταλογισμό χωρίς το άτομο να έχει ποτέ πριν παρουσιάσει κανένα από τα alert συμπτώματα που παρατέθηκαν στην εισαγωγή (έντονη κατάθλιψη, κατατονία, ή άλλες συναισθηματικές διαταραχές). Το υποκείμενο κατακλύζεται σε αυτήν την περίπτωση με ένα εξουθενωτικό ποσοστό stress που αδυνατεί να διαχειριστεί και «απο-νοείται» βεβιασμένα. Είναι με απλά λόγια αυτό, που εννοούμε λέγοντας ότι κάποιος «πέρασε ξαφνικά την λεπτή γραμμή της λογικής», με την έννοια πάντα που μάθαμε να ορίζουμε την «λογική». Και τέλος...
3. Οι απόλυτα συνειδητές και «εν πλήρη καταλογισμό» αυτοκτονίες, που εστιάζονται στην κατά τόπους και χρόνους ηθική, θρησκεία, κουλτούρα και διαπαιδαγώγηση ενός λαού, για την ακρίβεια μιας μερίδας του, τάξης ή κάστας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «seppuku» (χαρακίρι) των samurai, ακροτελεύτιο άρθρο στον κώδικα συμπεριφοράς (busindo) αυτής της τάξης των πολεμιστών στην Μεσαιωνική - αλλά και μέχρι την σύγχρονη σχεδόν - Ιαπωνία. Το seppuku ήταν το ύστατο μεν αλλά καθόλου «απονενοημένο» διάβημα των samurai, αφού λάμβανε χώρα σε μια οργανωμένη και συνειδητά αποδεκτή τελετουργία, σύμφωνα με το αξιακό σύστημα του κώδικα τιμής τους. Θα ήμουν πολύ περίεργος να δω, ετεροχρονισμένα και αναδρομικά «ψυχογραφήματα» των αυτόχειρων samurai, ειδικά από τους γνωστούς τηλε-ψυχιάτρους με τις γνωστές ... αναλυτικές μπουρδολογίες τους. Σίγουρα τα κόκκαλα του Freud του Jung και του Lacan θα έτριζαν κροταλίζοντας και θα επιθυμούσαν διακαώς να αναστηθούν, μόνο και μόνο για να σκίσουν τις μελέτες και τα πτυχία τους και να γίνουν λιώμα στο μεθύσι αγκαλιά με καμιά ... ανήσυχη πνευματικά τηλεσταρ της μεσημεριανής ποικίλης ύλης...

Σαν επίλογο αυτής της αναφοράς θα έλεγα τα εξής αυτονόητα :

Σε περίπτωση που αντιληφθεί κάποιος ένα μέλος της οικογένειας του ή και στενό του φίλο να παρουσιάζει ανησυχητική συμπεριφορά, το συζητά διακριτικά αλλά με επιμονή με τον ίδιο. Η συμπαράσταση, η αγάπη, η υπομονή αλλά και επιμονή στο πρόβλημα του ανθρώπου μας είναι απαραίτητη αλλά κάποτε δεν φτάνει. Καθήκον μας είναι να πείσουμε τον/την ίδιο/α να αποδεχτεί το πρόβλημά του και ο ίδιος να ζητήσει βοήθεια από τον ειδικό γιατρό.

 Προσοχή μόνον στις εύκολες λύσεις και τις παγίδες της προβολής σε αυτήν την αναζήτηση. Αποφύγετε, χωρίς κανέναν ενδοιασμό, πρόσωπα που αυτοπλασάρονται σε κανάλια και άσχετα έντυπα ως ... ειδικοί. Βρείτε τους πραγματικά ειδικούς και αφοσιωμένους στο αντικείμενό τους επιστήμονες εκεί που είναι μόνον η θέση τους και πουθενά αλλού. Ο χώρος και το αντικείμενο είναι πολύ ευάλωτα και ανοιχτά στον τσαρλατανισμό και την ανάλγητη εκμετάλλευση. 

Κάτι τελευταίο. Μην σας ενοχλεί ή αποθαρρύνει το γελοίο, αστήρικτο και απαράδεκτο «στίγμα»,«ψόγος»,«στάμπα» ή όπως αλλιώς θέλετε να το πείτε, που υπάρχει ακόμη σε αυτό το τόπο, σχετικά με τις ψυχικές παθήσεις. Δεν υπάρχει όρος «τρέλα» στην επιστήμη παρά μόνον στην λαϊκή παραφιλολογία και διακωμώδηση του ίδιου μας του φόβου και της άγνοιας.

 Υπάρχουν μόνον εντοπισμένες και κατονομαζόμενες συναισθηματικές/ψυχικές διαταραχές που κάθε μια τους έχει την ανάλογη και κατά το δυνατόν αποτελεσματική θεραπεία της. Σπάστε το ταμπού του ανόητου φόβου, της προκατάληψης και άγνοιας, γιατί μόνον έτσι θα βοηθήστε πραγματικά τον συνάνθρωπο που υποφέρει ακούσια. «Τρελοί», κατά την έρπουσα χύδην έννοια, είμαστε όλοι ή έχουμε υπάρξει ή μπορούμε να γίνουμε ανά πάσα στιγμή.... 

[ Ο John Forbes Nash Jr., μαθηματικός πατέρας πολλών σημαντικών οικονομικών θεωριών, διαγνώστηκε με σχιζοφρένεια από το 1959. Στα 19 του απέδειξε το θεώρημα του Brauer, μια απόδειξη που όλοι οι μαθηματικές ιδιοφυΐες της εποχής θεωρούσαν αδύνατη. Στα 21 του συμπλήρωσε την «Θεωρία των παιγνίων» του John Von Neumann, μία εργασία κολοσσιαία. Στα 22 του ήταν καθηγητής στο Princeton και 23 χρονών δίδασκε στο MIT. Kάθε μαθηματική εργασία του άφηνε τους μαθηματικούς όλου του κόσμου με ανοιχτό το στόμα... Το 1994 τιμήθηκε με βραβείο Nobel για την εργασία του πάνω στην '' Θεωρία Παιγνίων..... ]

Δημήτρης Νικηφόρου

GreatHoundimi Nick

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ